چندي پيش در مقاله اي در رابطه با سد كرج ، گريزي هم زدم به سد دز و در رابطه با تجهيز كارگاه اين سد كه توسط ايتاليايي ها ساخته شد ، اشاره كردم كه ؛ « چنانچه همكاران محترم فيلمي كه از ساخت سد دز وجود دارد را ديده باشند ، متوجه خواهند شد كه ايتاليايي ها با چه دردسرها و مشقاتي اين سد را ساخته اند . نكته جالب توجه در همين فيلم ساخت سد دز ، در اين است كه قبل از شروع به ساخت ، آن چيزي كه در واقع بنام تجهيز كارگاه مطرح است ؛ در اين پروژه انجام مي گيرد . درمانگاه مي سازند ، براي بچه هاي پرسنلي كه قرار است جند سال در ايران بمانند و اين سد را بسازند ؛ مدرسه مي سازند . بطور خلاصه همه نوع امكان زندگي را براي پرسنل فراهم مي كنند ؛ در واقع يك شهرك در دل كوههاي زاگرس كه جز از طريق راه آهن ، راه دسترسي ديگري ندارد ، مي سازند و پس از آن با فراغت كامل از مشكلات پرسنلي در شرايطي بسيار سخت در دل كوههاي سربه فلك كشيده زاگرس، اين سد را مي سازند و تجهيزات و توربين هاي آن را با چه مشقاتي به محل حمل و نصب مي كنند و پاياني موفقيت آميز را را رقم مي زنند ».

اما در تجهيز كارگاههايي كه ما در طرحهاي عمراني انجام مي دهيم ، آيا يك چنين كارهايي انجام مي شود ؟ تا آن فيلم را كه در بالا بدان اشاره كردم و مربوط به حدود 50 سال پيش است ؛ نبينيد ، واقعاً خوب نخواهيد توانست كه منظور اينجانب را درك كنيد .

اگر به قداست مقام انسانها معتقد باشيم ، هيچگاه به خود اجازه نخواهيم داد كه با انسانها اينگونه برخورد كنيم . اصولاً هدف از اجراي اين پروژه هاي عمراني ، ايجاد رفاه براي زندگي بشري است . ولي چطور به خود اجازه مي دهيم كه از حرمت عده اي از اين انواع بشر بكاهيم تا عده اي ديگر از امكانات رفاهي برخوردار شوند ؟ فرقي نمي كند كه اين شخص يك كارگر ساده باشد يا يك نيروي متخصص . بهرحال انسان اند ، چه بسا همان كارگر ساده از شعور ، شرف ، صداقت و بطور كلي خصوصيات انساني بالاتر از يك نيروي متخصص برخوردار باشد . شايد در جواب اين سوالات پي در پي من ؛ بگوئيد كه اينها براي پول درآوردن آمده اند و بايد به شرايط زندگي سخت تن درهند تا درآمد كسب كنند . اما آيا اين مدت هرچند اندك ، قسمتي از عمر آنها حساب نمي شود ؟ مگر ما مهندسان در عهد و پيمانهايي كه با خداي خود بستيم ؛ اقرار نكرديم كه تمام تلاشمان را در راه بهبود زندگي بشري مصروف داريم ؟ نمونه هاي آن را اينجانب تحت گونه هايي از سوگند نامه مهندسي در اين وبلاگ ذكر كردم . آيا بحق اينگونه عمل مي كنيم ؟ آيا كپرها و يا به اصطلاح امروزي كانكس و كانتينرهايي كه براي زيستگاه اين انسانها در بدترين شرايط اقليمي سرد و گرم در اختيارشان قرار مي دهيم و نام آن را نيز تجهيز كارگاه مي گذاريم ، در شان يك انسان است ؟ مگر ساختن يك زيستگاه با حداقل امكانات زندگي ، جند درصد از كل هزينه هاي يك پروژه را بخود اختصاص مي دهد كه بخود اجازه مي دهيم كه چشمانمان را ببنديم و نبينيم كه داريم چه مي كنيم ؟ اينجانب هم در سرماهاي زير صفر و هم در گرماهاي بالاي 50 درجه شاهد اين به اصطلاح زيستگاهها بوده ام .

اشتباه نكنيد ؛ روي سخنم فقط با پيمانكاران نيست . كارفرمايان بمراتب بيشتر مقصرند كه براي تجهيز كارگاه يك پروژه 4 الي 6 درصد از كل صورتوضعيت هاي پيمانكاران را براي اين امر اختصاص مي دهند . آيا در كشورهاي توسعه يافته و يا در حال توسعه ، نيز همين مقدار از كل پروژه را براي زندگي انسانهايي كه مي سازند و در گمنامي مطلق مي روند ، اختصاص مي دهند ؟ مهندسان مشاور و دستگاههاي نظارت هم مقصرند كه كنترل نمي كنند كه همين مبالغ ناچيز ، صرف تجهيز كارگاه شود . در همين شرايط عمومي پيمان كه اكثر مواد و بندهايش از نظر اينجانب ناقص است ( در مقاله اي تحت عنوان نقدي بر شرايط عمومي پيمان در همين وبلاگ اشكالات آن را بيان نموده ام ) ، چه وظايفي در اين زمينه ها ، بعهده مشاور گذاشته شده و چه اختياراتي به وي داده شده ؟ آيا بدانها عمل مي شود ؟

اجازه بدهيد كه در مورد موضوعات فوق ، راهي منطقه عسلويه شويم . هر عقل سليمي وقتي بخواهد 40 يا 50 هزار نيروي كار را وارد اين منطقه كند ، متوجه است كه با مسائل امنيتي ، بهداشتي ، روحي و رواني ، فساد و اعتياد مواجه خواهد بود و بايد در زير ساختها و تجهيز منطقه كه گام اساسي است به اين مسائل توجه نمايد . آيا كارهايي عمراني كه در عسلويه انجام شده و انجام مي شود كمتر از ساخت سد دز در 50 سال پيش است ؟ ميلياردها دلار در عسلويه هزينه شده و در نظر است 17 ميليارد دلار ديگر در تاسيسات و سازه ها ي اين منطقه هزينه شود ، اگر يك ميليارد دلار آن را براي مهيا نمودن شرايط زندگي انسانهايي كه مي خواهند در آنجا كار كنند ؛ صرف شود ، كار اشتباه و غير اقتصادي است ؟ چه انسانهايي كه در اين منطقه نابود نشدند و نمي شوند ؟

بطور كلي اين حكايت بسياري از پروژه هاي عمراني بزرگي است كه در كشور ما انجام مي شود و در آن نه تنها آدمها ، بلكه محيط زيست هم اهميت خود را از دست داده است .

يك پروژه كه در ممالك توسعه يافته و يا در حال توسعه مي خواهد شروع شود ، قبل از هر چيز مطالعات كافي روي آن انجام مي گيرد . براي اين مطالعات كه ممكن است حتي سالها بطول انجامد ، گروه هاي از تمامي كارشناسان اعم از مهندسان طراح ، اقتصاد دانان ، كارشناسان محيط زيست ، حقوق دانان ، مددكاران اجتماعي و .... به ميدان مي آيند و براي يك طرح اگر 100 واريانت مختلف وجود داشته باشد را بررسي و نهايتاً با جمع بندي جميع جوانب ، 99 تاي آنها رد و يك عدد از آنها بعنوان طرح قابل اجرا ، به اجرا در مي آيد . در اين رابطه ؛ در آينده مقاله اي خواهم نوشت و در آن نقشهاي مددكاران اجتماعي و كارشناسان محيط زيست و باستان شناسان و اقتصاد دانان و حقوق دانان و نهايتاً مهندسان طراح و مهدسان مجري و تجهيزات و ماشين آلات را ، شرح خواهم داد .

در پايان ؛ نتيجه گيري كه از اين مطلب مي خواهم داشته باشم اين است كه به هر چيزي كه ايمان داشته باشيم ، نهايتاً وجداني در نهاد ما گذارده شده و بزرگترين ثروتهاي دنيا نيز ، هيچگاه وجدان ما را آسوده و آرام نخواهند گذاشت ، پس چه بهتر كه در همه حال وجدانمان را قاضي اعمالمان نمائيم و اگر هم به خدا و روز جزا اعتقاد داريم كه چه بهتر .

در پناه حق باشيد

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: